Zehra Bakan, 28 Mart 2022
Savaş, istikrarsız coğrafyaları, askeri gerilimler zorunlu göçleri beraberinde getiriyor. 2019 yılı itibariyle küresel çapta en az 32 ayrı bölgede askeri çatışmalar devam ediyor. Söz konusu askeri çatışmalar nedeniyle Afrika, Yemen ve Suriye’de 1 milyondan fazla insan hayatını kaybetti.
Küresel istikrarsızlık sadece ölümleri değil, göç hareketlerini de beraberinde getiriyor. Birleşmiş Milletler’e göre yaşanan çatışmalar nedeniyle 84 milyon kişi bulunduğu coğrafyayı terk etmek zorunda kaldı. [1] Yine 2019 yılında Afganistan, Haiti, Somali ve Güney Sudan ile Çad Gölü Havzası ve Sahel noktası olmak üzere iki farklı bölgede ortalama 30 milyon insanın geçim kaynağı, beslenme ve acil gıda yardımına ihtiyacı olduğu kayda geçildi.
Rusya Haksız Bir Şekilde Ukrayna’yı İşgal Ediyor
Dünya’da devam eden çatışmaların en sıcak olanlarından biri de Rusya’nın Ukrayna’yı işgali… 24 Şubat 2022’de başlayan çatışma aslında 2014 yılında Rusya’nın Ukrayna’nın Kırım bölgesini ilhak etmesinden sonra gelen “ikinci perde” mahiyetinde.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Donetsk ve Luhansk bölgelerini resmen tanıdıktan sonra ‘barışı koruma’ olarak nitelendirdiği görev ile Ukrayna’ya asker gönderdi ve böylece işgal girişimi başlamış oldu.
Fakat Ukrayna halkı bu işgale karşılıksız kalmadı ve onurlu bir direniş gösterdi. Halihazırda Ukrayna’da Rus işgaline karşı hem askeri güçlerle hem de toplumsal destekle büyük bir mücadeleye şahit olmaktayız. Bölge ile ilgili en büyük endişe ise savaşın ne kadar süreceği meselesi. Savaş uzadıkça tahribat artıyor. Savaş uzadıkça gelecek tahayyülü giderek bulanık hale geliyor.
Gelecek görülmeyen mekan, göç verir. Nitekim Ukrayna’da savaşın hemen öncesinde bile zorunlu göç hareketleri başlamıştı. Mart 2022’nin son günleri itibariyle BM’ye göre 3,4 milyon Ukraynalının ülkeyi terk etmek zorunda kaldığı ve çoğunun Polonya, Macaristan, Slovakya ve diğer Avrupa ülkelerine sığındıkları ifade ediliyor.
Birleşmiş Milletler ‘in paylaştığı veriler arasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonucu en az 1035 sivilin hayatını kaybettiği, 1650 sivilin ise yaralandığı bilgileri yer alıyor. [2] Yaşam hakkı önceliklidir. Rusya sivillerin yaşam hakkını kadın, çocuk ve bebek ayırt etmeksizin ihlal ediyor.
Bebekler ve Çocuklar Öldürülüyor!
Ukrayna’daki işgalin bir diğer kurbanı da masum bebek ve çocuklar. 26 Şubat’tan bugüne 117 çocuk ve 17 bebek bombalar nedeniyle hayatını kaybetti. 155 çocuk ise yaralandı.[3] Rusya askeri ve sivil hedef ayırt etmeksizin Mariupol’da doğum hastanesini bombaladı. Saldırıda biri çocuk 3 kişi hayatını kaybetti, en az 17 kişi yaralandı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, hastaneye bomba atılmasının “Ukraynalılara yönelik bir soykırım olduğunun kesin kanıtı” olduğunu söyledi. Yine 60 bin nüfuslu Zhytomyr kentinde biri çocuk hastanesi olmak üzere iki hastaneye bombalı saldırı düzenlendi. [4]
Foto 1: Putin saldırısı sonrasında Mariupol Kadın Doğum Hastanesi. AP Photo/Evgeniy Maloletka.
Sadece 10 yaşındaki Anastasia, 28 Şubat’ta Rusya’nın düzenlediği bombalı saldırıda hayata gözlerini yumdu. Kuzeni Anya Stoluk’un Times’a verdiği demeçte askerlerin Anastasia’nın annesi Luba’nın mezarlığa gitmesine izin vermediklerini ve bundan dolayı bahçeye gömüldüğünden bahsediyor.[5]
7 yaşındaki Alisa Hlans ise, okuluna bombalar atıldığı sırada hayatını kaybetti. Bombardımanı gören bir görgü tanığı, herkesin ve her şeyin ‘kan içinde’ olduğunu ifade etti. Çocukların bulunduğu okula yapılan bu saldırıda 6 kişi yaşamını yitirdi.[6]
Çatışma içerisinde yaşayan çocukların içerisinde oldukları bir diğer üzücü durum da psikolojik durumları. Polonya sınırına 80 km uzaktaki istasyona kurulan destek sisteminin koordinatörü, Psikiyatrist Dr. Orest Suvalo birçok çocuğun panik içerisinde Polonya’ya gidecek otobüs aradıklarından bahsediyor.
Yerlerinden edilen Ukraynalı mültecilerin ise travma belirtileri gösterdikleri bildiriliyor. Sivil Toplum Kuruluşu olan Osonnya’nın psikoloğu Dr. Viktom Balandin, donup kalan, dış uyaranlara tepki vermeyen çocuklara çok fazla şahit olduğundan bahsediyor. Verdiği bilgilerin devamında birçok çocuğun konuşmayı bıraktığını, ellerini ve parmaklarını hareket ettiremediklerini, sadece donup kaldıklarını ifade ediyor.
Çocukların psikolojilerini olumsuz olarak etkileyen bir diğer konu ise 18-60 yaş arasındaki erkeklerin ülkeden ayrılmasını mecburen yasaklayan sıkıyönetim yasası. Ülkede kalmak zorunda kalan babaların aniden yok olması ya da ondan uzak kalmak, çocukların yaşamlarında önemli bir etkiye sahip. [7] Doğal olarak bu durum onları kaygıya itiyor.
Rusya sadece Ukrayna’da insan haklarını ihlal etmedi. Ayrı film maalesef Suriye’de de oynandı. Son 10 yılda İdlip’te hava saldırılarıyla Rejim güçleriyle birlikte “insan haklarını gözetmeksizin” 330’dan fazla kimyasal saldırı gerçekleştirdi. Bu saldırılarda binlerce masum sivil öldü. Tarih kaydetmekle, insanlık ders almakla yükümlüdür. Suriye’de durdurulmayan Rusya, Ukrayna’yı bombaladı. Ukrayna’da durdurulmayan Rusya’nın bir sonraki durağı ise merak konusu!
Referanslar
[1] “Global developments in armed conflicts, peace processes and peace operations”, Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), 2020. https://www.sipri.org/yearbook/2020/02
[2] “BM: Ukrayna’da en az 1035 sivil öldü’’, (TRT HABER), 24.03.2022. https://www.trthaber.com/haber/dunya/bm-ukraynada-en-az-1035-sivil-oldu-666705.html
[3] “Ukrayna: Rusya’nın saldırılarında bugüne kadar 117 çocuk öldü, 155’i yaralandı”, Anadolu Ajansı, 22.03.2022. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/ukrayna-rusyanin-saldirilarinda-bugune-kadar-117-cocuk-oldu-155i-yaralandi/2542242
[4] “Rusya, Mariupol’da doğum hastanesini vurdu; Zelenskiy ‘soykırımın kanıtı’ dedi” Euronews, 10.03.2022. https://tr.euronews.com/2022/03/10/rusya-mariupol-da-dogum-hastanesini-vurdu-zelenskiy-soyk-r-m-n-kan-t-dedi
[5] “Children, a mayor, an anaesthetist: civilians killed in the Russian invasion of Ukraine”, The Guardian, 2022. https://www.theguardian.com/world/2022/mar/11/civilians-killed-in-the-russian-invasion-of-ukraine
[6] “Officials: At least 90 vhildren have been killed in Ukraine since start of Russian invasion”, The Week, 15.03.2022. https://theweek.com/russo-ukrainian-war/1011298/officials-at-least-90-kids-have-been-killed-in-ukraine-since-start-of
[7] “They draw bombs, tanks and wishes for peace’: Ukraine’s child mental health crisis”, The Guardian, 2022. https://www.theguardian.com/global-development/2022/mar/15/ukraine-child-mental-health-crisis
